De rem op MOETEN
Herken je dit?
Zodra iemand zegt dat ik iets moet doen dan krijg ik meteen de gedachte “O ja van wie moet dat/of dat maak ik zelf wel uit”.
Doorgaans wil ik naar iedereen luisteren maar op het moment dat het woord moeten gevallen is lijkt het wel of alles in mijn lijf zegt NEE ik moet niets en ik doe niets en ik wil niets
Nu blijk ik niet de enige te zijn die allergisch is voor het M-woord. Een groot deel van de bevolking blijkt meteen met de hakken in het zand te gaan. Wat een geruststelling is dat. Tegelijkertijd vraag ik me af waarom ik het woord Moeten zo vaak hoor gebruiken.
Bij de jongeren met autisme merk ik dat het woord MOETEN erg averechts werkt. Het lijkt wel of het woord als een soort bliksem inslaat en alle stoppen laat doorslaan. Alle activiteiten komen in een klap tot stilstand.
Moeten verstoort!
Deze jongeren zijn een soort spiegel voor mij, zo’n vergrotende spiegel. Alles lijkt wel 3 keer zo groot of heftig aan te komen. Zoals ik moeite heb om me in beweging te krijgen na het vreselijke M-woord, zie ik de grote strijd van deze jongeren met zichzelf om weer tot actie over te gaan om de tegenzin te overwinnen. Als eenmaal het remmende woord is gevallen lijkt het erop dat alle energie vervlogen is.
Door het dwingende woord kan een leerling/student ook ernstig in de war raken en moeite hebben met de prioritering van de taken. Zijn de taken die ‘moeten’ belangrijker dan de taken waarover hij/zij afspraken heeft gemaakt op een bepaalde dag af te hebben? Het overzicht is ineens weg en de planning lijkt geen antwoord hierop te geven.
Wat als moeten niet werkt?
Hier is effectief gebruik maken van taal heel goed inzetbaar en kan je het energielek voorkomen bij jou en de leerling/student met autisme.
Laatst heb ik een leuk gesprek gevoerd met een student die zijn opleiding heel zwaar vond door alles wat hij moet doen, verslagen etc. moet inleveren voor een bepaalde deadline. Hij had inmiddels een behoorlijke aversie opgebouwd tegen studeren door al het moeten.
Ik heb hem gevraagd waarom hij deze opleiding volgde. Zoals ik verwachtte wilde hij graag deze opleiding volgen om vervolgens in een laboratorium te kunnen werken. Hij wist zelfs in welk vakgebied hij wil afstuderen en wil gaan werken.
Door het gesprek naar meta-niveau te tillen, begon hij te spreken en het woord WILLEN te gebruiken. Door inzichtelijk te maken dat hij bewust gekozen heeft voor deze opleiding, heeft hij zich ook gecommitteerd aan de wensen en regels van de opleiding.
Het wil niet zeggen dat je alles even leuk of prettig vindt, maar je accepteert de regels om te komen naar het punt wat je wilt bereiken. Het ‘moeten’ van de opleiding hebben we kunnen ombuigen naar zijn willen. Het zijn de stappen die naar het uiteindelijke doel leiden.
Alle acties die hij uitgestippeld heeft, hebben we geformuleerd in willen.
Maak er een sport van!
Het is een sport om achter elke zin waar ‘moeten’ in staat de achterliggende gedachte of wens naar voren te krijgen. Het leuke is dat als je doorvraagt je vanzelf uitkomt bij de formulering “omdat ik wil …!”.
Dus zet de rem op MOETEN en daag jezelf uit om het gevreesde M-woord uit je taalgebruik te halen. MOET je eens proberen of probeer het eens!
Ik ben benieuwd naar je ervaring. Laat gerust een reactie achter op onderstaand veld.
