Mijn hoofd is te vol

Overprikkeling, wat is dat?

Ken je dat gevoel: je hoofd loopt over. Er kan niets meer bij. Je weet even niet waar je moet beginnen om weer ruimte in je hoofd te krijgen of tot rust te komen. Mensen met autisme kennen dit gevoel en hebben daar vaak last van.

Wat is overprikkeld zijn?

Heeft alleen iemand met autisme daar last van? Nee, daar heeft iedereen last van, alleen mensen met autisme waarschijnlijk eerder. Zij kunnen dit niet altijd zelf terugbrengen tot een hanteerbaar niveau.

Er komt voortdurend informatie op ons af en die filteren we allemaal op onze eigen manier en we geven daar op onze eigen manier uiting aan. Mensen met autisme filteren de informatie die wij via onze zintuigen binnen krijgen ook op een eigen manier. Uit scans blijkt dat zij de informatie op een andere manier verwerken dan mensen zonder autisme. Zij laten bijvoorbeeld ook veel minder weg en daardoor krijgt iemand met autisme sneller een vol hoofd. Zij raken dan overprikkeld.

Welk zintuig speelt bij jou een grote rol?

Zoals ik al schreef nemen wij de informatie tot ons via onze zintuigen, oren, ogen, neus (geuren), mond (smaak) en kinesthetisch (tast). Ieder mens heeft zijn voorkeur van informatie tot zich nemen. Zo zijn er mensen die graag dingen lezen of voor zich zien (visueel – ogen), mensen die graag luisteren (auditief- oren) en zo zijn er ook mensen die graag de dingen eerst in handen hebben, voelen of doen om de informatie eigen te maken. Als iedereen zijn eigen manier van leren/informatie tot zich nemen heeft, dan heeft dus iedereen ook zijn eigen manier van overprikkeld raken.

Bij leerlingen/studenten met autisme die auditief zijn ingesteld, kan je je voorstellen dat geluiden, geroezemoes een overdaad van informatie kunnen betekenen. Als je dan ook nog moeite hebt met filteren, kan je je voorstellen dat deze persoon snel een heel vol hoofd krijgt: een te vol hoofd.

Mensen met gehoorapparaten hoor je ook zeggen dat het moeilijk is geluiden te filteren omdat alle geluiden op de zelfde wijze worden versterkt en dat ze bekaf zijn na een hele dag tussen veel mensen te zijn geweest.

Dit kunnen mensen met autisme op dezelfde wijze ervaren. Bovendien heb je nog meer zintuigen die je informatie leveren. Als je moeite hebt met filteren, hoofdzaken van bijzaken te scheiden en je bent  ook nog eens gericht op details, dan zit je hoofd snel overvol. Aan het einde van dag ben je dan waarschijnlijk bekaf.

Heftig he?

Laatst liep ik met een student naar de 3^e etage van de hogeschool. Halverwege de trap verzuchtte de student “Heftig hè?”. “Ja “beaamde ik en bedacht me dat ik nodig iets aan mijn conditie moet doen. Op dat moment realiseerde ik me dat ik niet zeker wist of deze student ook aan zijn conditie dacht. Dus vroeg ik “en wat vind jij zo heftig?” “Die rode kleur, heb jij daar geen last van, dat doet gewoon pijn aan je ogen”. Dit antwoord had ik niet verwacht en ik vroeg hem of hij anders de lift nam. “nee hoor ik ga via de andere trap, die is gewoon van hout”. Met deze informatie wist ik dat ik even de tijd moest nemen voordat ik mijn informatie doorgaf, zo kon hij de rode kleur verwerken en ik op adem komen!

Vraag er naar!

Ga als mentor of docent het gesprek aan met je leerlingen of studenten met autisme. Vraag naar hun manier van overprikkeling. Vraag wat zij zelf al bedacht hebben om te zorgen dat zij het op een hanteerbaar niveau kunnen krijgen of  houden. En wat zij nodig hebben van de klas, opleiding of docent.

Soms zijn de oplossingen heel eenvoudig. Toestemming voor het gebruik van koptelefoon en mp3-speler of een bepaalde plek in de ruimte kunnen een oplossing zijn. Aparte ruimtes waar deze leerlingen en studenten tijdens de pauzes naar toe kunnen gaan om even tot zich zelf te komen, de rust op te zoeken, hun eigen muziek te horen of om even te gamen kunnen ook een oplossing zijn.

Bekijk je les, je lokaal, het gebouw eens vanuit het oogpunt van overprikkeling, wat voor oplossingen vind jij om het tegen te gaan. Vraag het aan de leerlingen/studenten met autisme maar ook aan die zonder autisme. Je zal versteld staan van de creatieve oplossingen.

Wat zijn jouw ervaringen en/of ontdekkingen? Laat het weten in onderstaand veld.