Wie ben jij, kun jij dat goed verwoorden?

Heb jij je antwoord paraat op de vraag “Wie ben jij?” Als je solliciteert weet je dat deze vraag komt. En hoe makkelijk vind jij het om te vertellen wie je bent?

”Een aantal jaar geleden kwam een student met autisme naar me toe om me te vertellen dat de lessen solliciteren niets voor hem waren.“Ja weet je, ik ben autist. Ik ben niemand”. Auw. “Je bent niemand???” vroeg ik ongelovig. “Tja” en daar stond hij. Afhangende schouders en wist niets meer te zeggen.”

Tijdens de lessen was hij niet verder gekomen dan te denken “ik ben autist en het is bekend dat je dan niet kunt communiceren. Dus kun je ook geen sollicitatiegesprekken voeren.” Dit was nogal een heftig startpunt van ons gesprek. Ik vroeg hem of hij wilde weten hoe ik hem op school zag, want als ik zijn naam hoorde dan had ik wel degelijk een persoon voor ogen. Hij was verbaasd over mijn vraag en antwoord. Hij wilde wel graag weten wat ik over hem zou kunnen vertellen.

Tijdens de lessen is hij altijd op tijd en is actief aanwezig. Hij is altijd aanwezig bij de projectvergaderingen. Wat ik hem verder vertelde is dat hij voor mij een enthousiaste en kritische student is. Iemand die vragen stelt, verder denkt dan wat hem gezegd wordt. Die docenten scherp houdt door zijn goede vragen. Dat hij een persoon is die graag leert en zich goed voorbereidt. Dat hij veel zorg besteedt aan zijn verslagen.

Hij herkende zich duidelijk in wat ik hem vertelde. Zijn gezicht begon te ontspannen.

Ik vertelde dat hij ook duidelijk zijn bijdrage levert in zijn projectgroepen en op tijd zijn opdrachten inlevert. Nu vulde hij mij aan met dat mensen het prettig vinden om hem in de projectgroep te hebben, omdat hij altijd doet wat hij afspreekt. Ook omdat hij goed is in programmeren en hij het goed kan uitleggen.

Mijn laatste vraag aan hem: “heb jij ook het idee dat jij heel veel kan leren en misschien wel zaken waarvan je nu nog denkt dat het moeilijk is?” “Ja, hij kon nog heel veel leren als hij de tijd ervoor krijgt.” Daar stond hij, met rechte rug in duidelijk overtuigd van wat hij allemaal had verteld.

“Waarom was jij van mening dat je niemand was”? “Omdat ik nog nooit gewerkt heb en dus niet heb laten zien dat ik iemand ben. Bovendien ben ik autist en kan dit soort dingen niet.”

“Als we nu eens gaan zeggen dat jij autisme HEBT i.p.v. “Ik ben autist.” Op school heb je laten zien wat jij kunt, dat je een bijdrage levert en over specifieke vaardigheden beschikt. Ben je dan nu van mening dat je wel iemand bent? Zijn antwoord: ”Ja hoor, want op school hebben ze ook gevraagd of ik bijles wil geven.”

Bij mijn eerste vraag ”Waarom ben je niemand, Wie ben je dan?” kon hij me niet antwoorden. En logisch. Een veel te lastige vraag. Een vraag op een abstract niveau. Bovendien een waaromvraag  alsof hij zich nu moest verdedigen. Door mijn vragen op te bouwen volgens de logische niveaus van Dilts, waarmee ik werk, heb ik hem geholpen woorden te vinden voor zijn ongemakkelijke gevoel. Door te starten bij de omgeving werd het voor hem weer concreet, tastbaar.

Mensen met autisme hebben soms moeite woorden te vinden voor hun gevoel. Door op deze manier je vragen op te bouwen help je hen steeds meer woorden te geven aan wat er speelt.

Stap 1: Concreet beginnen, bij de omgeving

Door concreet te beginnen, geef je iemand de mogelijkheid om de situatie te verwoorden en zo ook de gelegenheid steeds meer grip te krijgen op zichzelf en de situatie. Jij krijgt zo ook beter inzicht wat er speelt.

Stap 2: Gedrag en Vaardigheden

Van de omgeving stapte ik over naar gedrag om vervolgens zijn vaardigheden te benoemen. Toch fijn dat zijn kwaliteiten zo naar voren kwamen. Bovendien kon hij mijn beschrijvingen aanvullen.

Stap 3: Bouw aan Zelfvertrouwen wie ben jij?

Dit bracht hem weer meer terug naar zijn zelfvertrouwen.

Stap 4: Overtuigingen en Terugkoppelen

Vervolgens kwamen we bij zijn overtuigingen die hem uiteindelijk niet erg behulpzaam waren. Deze overtuigingen hebben we nu op een andere manier opgebouwd waardoor hij nu ook anders naar zich zelf kan kijken. Hij voelde zich een heel ander persoon toen hij wegging dan aan het begin van ons gesprek. En dat was duidelijk te zien in zijn lichaamstaal.

Ik ben benieuwd naar jouw ervaringen, laat je reactie hieronder achter.

Meer weten over het inzetten van de Logische Niveaus van Dilts?

Kom dan zeker naar de  training “Geruisloze communicatie”. Daar leer je in eenvoudige stappen je gesprekken op te bouwen met de Logische Niveaus van Dilts in combinatie met autisme. Ik geef voorbeelden uit mijn eigen ervaringen als coach, mentor, docent en coördinator studeren met functiebeperking.

Informatie over de training